Нячаста задаюць пытанні

Source: http://www-cs-faculty.stanford.edu/~knuth/iaq.html

1. Чаму мая краіна мае права быць акупацыі Ірака?
2. Чаму мая краіна не падтрымліваюць міжнародны суд?
3. Гэта мая краіна не дастаткова моцныя, каб дасягнуць сваіх мэтаў дастаткова?
4. Калі кіраўнікі краіны, прывесці да яго рабіць жудасныя рэчы, што гэта лепшы спосаб аднавіць гонар гэтай краіны?
5. Ці можна для патэнцыйных новых лідэраў, каб падняць пытанне аб магчымай віны сваёй краіны, не здзяйсняючы палітычнае самагубства?
6. Мне заслугоўваюць адплаты ад пацярпелых людзей, чые жыцці былі разбураныя ў выніку дзеянняў, што мае лідэры ўзялі без майго згоды?
7. Як я магу лепш за ўсё дапамагчы прывесці ў рух працэс, з дапамогай якога вырабляецца пакрыццё людзям, якія пацярпелі ад несправядлівага справы маёй краіны?
8. Калі з дня ў дзень ідзе ні з кім абмяркоўваць нязручныя пытанні, падобныя гэтым, не будзе добрых людзей у маёй краіне быць вінаватым зрабіць горш?

На жаль, я не магу думаць пра здавальняючы адказ на ўсе гэтыя пытанні. Я лічу, што адказ на № 6 па-ранейшаму няма, аднак я баюся, што так, адказ пастаянна становяцца ўсё больш і больш падыходнае, як месяц на месяц не праходзіць без якіх-небудзь істотных змяненняў у статус-кво.

Магчыма, самы лепшы ключ да паспяховаму абрысы адказы можна знайсці ў выдатнай прамовы, што Рыхард фон Вайцзеккер даў ў 1985 годзе.

Час, у якім я пішу... быў страшна разадзьмуты жывот, ён нясе ў сваім чэраве нацыянальнай катастрофе... Нават ганебны пытанне застаецца нешта іншае і больш нармальным, чым меркаванне, што цяпер вісіць над намі, як раз прыпаў на Садому і Гамору... Тое, што падыходзіць, што яна даўно стала непазбежнай: таго, што я не магу паверыць, ніхто да гэтага часу песціць найменшае сумнеў.... Тое, што застаецца ахутаны цішынёй нячыста дастаткова. Гэта ўжо звышнатуральнае, калі сярод вялікага мноства сляпых некалькі, якія маюць на выкарыстанне іх вочы павінны жыць з зачыненымі вуснамі. Але ён становіцца жаху, так што мне здаецца, калі ўсе ведаюць, і ўсё звязана з маўчаннем, у той час як мы чытаем праўду адзін ад аднаго ў вочы, глядзець, альбо пазбягаюць сустрэчы.

Германія... Сёння абляпіўшы дэманамі, рука на адным воку, з другога гледзячы ў жах, яна кідаецца ўніз ад адчаю да адчаю. Калі яна дасягне дна бездані? Калі з поўнай безнадзейнасці --- цуд не пад сілу веры --- будзе святло надзеі світанак? Самотны чалавек складае рукі і кажа: `` Божа, будзь літасьцівы да тваім бедная душа, мой сябар, маё Айчына!''

- Томас Ман, доктар Фаўст (1947, напісаны ў 1945 годзе) 
     

translated by ND

[вытрымкі з кіраўніка 33 і эпілог]